رشد ۵۰۰ برابری ارزش بازار رمزارزها در یک دهه و افزایش ۲۷ برابری سرمایه‌گذاران این حوزه در هفت سال، موجب شده تا بورس‌های جهانی به دنبال استفاده از فرصت رمزارزها باشند. راه‌اندازی قراردادهای آتی و اختیار معامله، ارائه صندوق‌های قابل معامله و اوراق قرضه دیجیتال از جمله اقدامات انجام شده در بازارهای سهام دنیا است. درست برخلاف ایران که رگولاتور بیشتر به دنبال محدودسازی این بازار است.
پتانسیل بالای فناوری بلاکچین و افزایش استقبال سرمایه‌گذاران از رمزارزها موجب شده تا بورس‌های اوراق بهادار دنیا به دنبال استفاده از فرصت‌های جدید این حوزه باشند. حتی کارگزاری‌های بورسی با سرمایه‌گذاری‌های چند صد میلیون دلاری روی صرافی‌های رمزارزی، در تلاش هستند تا عقب نمانند.
اما در ایران شاهد عقب‌گردی عجیب در این حوزه هستیم و بیش از دو هفته است که درگاه خرید صرافی‌های ایرانی مسدود شده است. بانک مرکزی هم پاسخ شفافی درباره این تصمیم خود نمی‌دهد و تنها با ارائه یک بخشنامه اعلام کرده صرافی‌های ارز دیجیتال باید خدمات پرداخت را بدون واسطه از بانک‌ها یا PSPها دریافت کنند.
به تازگی مدیریت تحقیق و توسعه بورس تهران در گزارشی به بررسی پدیده ظهور رمزارزها و دارایی‌ها، فرصت‌ها و چالش‌های آن برای بورس‌های اوراق بهادار پرداخته است. گزارشی که نشان می‌دهد کشورهای دنیا نه تنها برخورد سلبی با ارزهای دیجیتال ندارند، بلکه به دنبال بهره‌مندی از مزایای آنها نیز هستند.
یکی از علت‌های آن این است که در یک دهه گذشته ارزش بازارهای سهام دنیا دو برابر شده، اما ارزش بازار رمزارزها رشد ۵۰۰ برابری داشته است. تعداد سرمایه‌گذاران این حوزه نیز طی ۷ سال، ۲۷ برابر شده است.
بورس‌های اوراق بهادار اقدامات توسعه‌ای متعددی برای بهره‌گیری از فضای جدید رمزارزها انجام داده‌اند که مهم‌ترین آنها به ترتیب تاریخ وقوع به شرح زیر است:
تبدیل بیت کوین به یک دارایی قابل سرمایه‌گذاری
قراردادهای آتی بیت کوین که در سال ۲۰۱۷ توسط بورس شیکاگو راه‌اندازی شد به شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران امکان دادند تا بتوانند ریسک ناشی از نوسان‌های قیمتی بیت کوین را مدیریت کنند. این اتفاق به معنی تبدیل بیت کوین از یک دارایی حاشیه‌ای به یک دارایی قابل سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاران حقوقی بزرگ بود.
پس از قراردادهای آتی، بورس شیکاگو در سال ۲۰۲۰ میلادی قراردادهای اختیار معامله بیت کوین را وارد بازار کرد. اختیار معامله به زبان ساده، قراردادی است که بین یک خریدار و فروشنده بسته می‌شود. طبق این قرارداد، خریدار حق یا اختیار خرید یا فروش یک ارز را در زمان و قیمتی از پیش تعیین‌شده دارد. این قرارداد الزام یا تعهدی برای خریدار به وجود نمی‌آورد.
اسناد قابل معامله مبتنی بر بیت‌کوین نیز برای اولین بار در دویچه بورس آلمان در دسترس قرار گرفت و به سرمایه‌گذاران امکان داد تا به طور غیرمستقیم در بازار رمزارزها سرمایه‌گذاری کنند. افراد با خرید این اسناد می‌توانند بازدهی حاصل از بیت کوین را کسب کنند.
بورس‌های تورنتو کانادا، سوئیس، هنگ کنگ و فرانکفورت در حوزه صندوق‌های قابل معامله بیت کوین فعال هستند. به طور مثال در حال حاضر ۲۰۶ صندوق قابل معامله برای انواع رمزارزها در بورس سوئیس فعال است.
کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا نیز دی ماه سال گذشته مجوز تأسیس صندوق‌های ETF بیت کوین را تصویب کرد.
راه‌اندازی اولین بورس دیجیتال دنیا
اولین بورس دیجیتال دنیا با نام بورس دیجیتال سوئیس (SDX) در سال ۲۰۱۸ میلادی تأسیس شد. این بورس دیجیتال بر بستر دفتر کل توزیع‌شده از نوع بلاکچین فعال است و تنها دارایی‌های دیجیتال در آن معامله می‌شوند. این بورس دارای دو بازار مجزا برای انجام معاملات اوراق بدهی دیجیتال و سهام دیجیتال برپایه توکن‌سازی اوراق است.
