کافه بازار با ۵۶ میلیون کاربر ثبت‌نامی، به مالکیت تپسل درآمده است. معامله‌ای که باتوجهبه سابقه تپسل در صنعت تبلیغات، هم می‌تواند فرصتی طلایی باشد هم تجربه تلخ معاملات پیشین اکوسیستم را تکرار کند.
«کافه بازار»، بزرگ‌ترین اپ استور ایرانی که از نسل ابتدایی استارتاپ‌های ایران به حساب می‌آید، به «تپسل» فروخته شد. معامله‌ای که براساس اطلاعات غیررسمی دیجیاتو، ۲ متقاضی دیگر هم داشت اما گویا درنهایت تپسل توانسته از «صباایده» و «یکتانت» پیشنهاد بهتری بدهد تا مالکیت کافه بازار را در اختیار بگیرد.
تپسل به‌عنوان شبکه تبلیغاتی دیجیتال وارد دومین دهه فعالیت خود شده است. این شرکت سال گذشته با ادغام ۲ مجموعه «مدیا اد» و «سنجاق» در دل خود، مسیری جدید را آغاز کرد و حالا این فرصت را دارد تا با استفاده از کافه بازار، سهم بازار خود در صنعت تبلیغات ایران را افزایش دهد. البته مسیری ساده و شفاف در انتظار این شرکت نیست.
پس از ۲ سال، به‌تازگی گوگل پلی رفع فیلتر شده و مرجع رسمی دیگری برای دانلود بازی و برنامه در اختیار کاربران ایرانی قرار گرفته. اتفاقی که به سود کاربران و توسعه‌دهندگان است، اما می‌تواند روی استقبال از کافه بازار اثر بگذارد که در ادامه آن را بیشتر بررسی خواهیم کرد.
کافه بازار چقدر می‌ارزد؟
پس از اینکه سرآوا سهام هزاردستان را فروخت، شبکه شرق گزارشی از ارزش‌گذاری سهام این شرکت منتشر کرد. براین اساس، کل سهام هزاردستان ۳۶ هزار میلیارد تومان و سهام کافه بازار (زیرمجموعه هزاردستان) ۲ هزار و ۷۱۶ میلیارد تومان ارزش‌گذاری شده بود.
البته مشخص نیست تپسل با چه ارزش‌گذاری و به چه قیمتی بازار را خریده است؛ چراکه شرایط معامله در قیمت نهایی آن اثرگذار است؛ برای مثال، درصورت خرید نقدی سهام، معمولاً ۳۰ درصد تخفیف برای خریدار اعمال می‌شود.
اپ‌استورها هنوز محبوب هستند اما…
اپ‌استورها همچنان از اصلی‌ترین مسیرهای دانلود و به‌روزرسانی بازی‌ها و برنامه‌ها هستند. بازار بیش از ۵۶ میلیون کاربر ثبت‌نامی دارد و سال گذشته حدود ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون بار از طریق این پلتفرم نصب و به‌روزرسانی انجام شده است.
شیب رشد نصب و به‌روزرسانی در این پلتفرم، نسبت به سال‌های گذشته، کاهش یافته است؛ به‌خصوص که این آمار در زمان فیلتر گوگل پلی ثبت شده است. حال که محدودیت این پلتفرم برداشته شده، شاید شیب این خط حتی به صفر برسد.
تعداد برنامه و بازی منتشرشده روی بازار نیز روند افزایشی داشته و سال گذشته ۳۸۹ هزار بازی و برنامه در دسترس کاربران کافه بازار قرار گرفتند. این رقم در مقایسه با سال ۱۳۹۹ حدود ۱۴۲ درصد بیشتر شده است.
طی یک سال (از سال ۱۴۰۱ تا سال ۱۴۰۲) تعداد بازی و برنامه جدید ایرانی ۱۷ درصد افزایش یافته است.
نسل Z از اصلی‌ترین مخاطبان اپلیکیشن‌ها هستند و آمار استفاده از برنامه و بازی‌ها توسط آنها روبه‌افزایش است اما این نسل نشان داده به‌دنبال تعامل با دنیاست و مسیرهای خارجی را به ایرانی ترجیح می‌دهد؛ ازاین‌رو باتوجهبه رفع فیلتر گوگل پلی و امکان دسترسی راحت‌تر به این پلتفرم، شاید گوگل پلی تبدیل به مرجع اصلی نسل Z برای دانلود اپلیکیشن و بازی شود.
آمار statista نشان می‌دهد کاربران در دنیا همچنان برای خرید اپلیکیشن از اپ‌استورها هزینه می‌کنند؛ برای مثال، خرید اپلیکیشن از اپ استور اپل در سه‌ماهه دوم ۲۰۲۴ به بالاترین حد خود در ۶ سال گذشته رسیده است. خرید برنامه و بازی از گوگل پلی نیز طی ۴ سال گذشته روند تقریباً ثابتی داشته است.
باتوجهبه محدودیت‌های کمتر اندروید برای نصب اپلیکیشن و فراوانی بیشتر اپ‌استورهای محلی، این روند خرید از گوگل پلی منطقی به نظر می‌رسد. از این داده‌ها می‌توان نتیجه گرفت مردم همچنان به اپ‌استورها توجه می‌کنند.
تلاش برای افزایش سهم بازار
تپسل با این معامله به‌دنبال افزایش سهم بازار خود در صنعت تبلیغات دیجیتال ایران است. اصلی‌ترین رقیب این شرکت، «یکتانت»، مدعی سهم بازار ۸۰ درصدی از صنعت تبلیغات است. حالا تپسل می‌تواند از طریق کافه بازار سهم بازار خود را بیشتر کند.
طبق گزارش سال ۱۴۰۲ بازار، ۴۶ میلیون تراکنش موفق در این پلتفرم انجام شده و ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار کاربر محتوای دیجیتال خریداری کرده‌اند. این امر سهم درآمد توسعه‌دهندگان ایرانی را افزایش داده و به ۲ هزار میلیارد تومان در سال گذشته رسانده است.
باتوجهبه رونق خرید از بازار، تپسل فرصت مناسبی برای درآمدزایی از تبلیغات بر این بستر دارد. زمانی که کاربر وارد اپ‌استور می‌شود، نمی‌داند دقیقاً چه اپلیکیشنی به کار او می‌آید؛ برای مثال، به‌دنبال برنامه‌ای برای سلامتی و رژیم است اما اپلیکیشن خاصی را مدنظر ندارد. این دقیقاً همان جایی است که می‌توان از فرصت تبلیغات در بازار استفاده کرد.
تپسل که اولین آژانس همکار کافه بازار در انتشار تبلیغات درون‌اپلیکیشنی و نصب اپلیکیشن به حساب می‌آید، سال ۱۴۰۲ توانست بیش از ۱۰ میلیون نصب اپلیکیشن از طریق سرویس‌های سرچ ادز و دیسکاوری کافه بازار ایجاد کند.
علاوه‌براین همان‌طور که اشاره شد، کافه بازار بیش از ۵۶ میلیون کاربر ثبت‌نامی دارد؛ آنها به منبع عظیمی از داده‌های رفتاری کاربران مثل الگوی دانلود و نصب، ترجیحات و علاقه‌مندی‌ها، الگوی خرید درون‌برنامه‌ای و… دسترسی دارند؛ بنابراین تپسل می‌تواند با شناخت دقیق مخاطب، براساس رفتار خرید آنها تبلیغات هدفمندی ارائه کند. همچنین امکان ردیابی دقیق‌تر نرخ تبدیل تبلیغات وجود دارد. این شرکت تبلیغاتی می‌تواند اکوسیستم یکپارچه‌ای برای توسعه‌دهندگان (توزیع + درآمدزایی از تبلیغات) ایجاد کند.
این رشد در شرایطی محقق خواهد شد که همچنان استقبال کاربران از بازار درحال‌رشد باشد، در غیر این صورت، گوگل پلی می‌تواند کاربران جدید نسل Z را جذب خود کند و دست تپسل از پتانسیل‌های احتمالی خالی بماند.
