خبرگزاری هامونیه
به گزارش خبرآنلاین، آلزایمر، یک اختلال «نورودژنراتیو» پیشرونده است که عمدتا افراد مسن را تحت تأثیر قرار می‌دهد و منجر به از دست‌دادن حافظه، کاهش شناختی و اختلالات رفتاری می‌شود.
بنابر گزارش ایسنا، با افزایش شیوع آلزایمر در سراسر جهان، محققان در حال بررسی عوامل مختلفی هستند که ممکن است بر شروع و پیشرفت آن تأثیرگذار باشد. در میان این عوامل، تغذیه به ویژه مصرف ویتامین‌ها و مواد معدنی خاص، مورد توجه قرار گرفته است؛ چرا که می‌تواند نقش مهمی در سلامت مغز و تأثیرگذاری بر توسعه و مدیریت آلزایمر داشته باشد.
اهمیت تغذیه در سلامت مغز
مغز یکی از فعال‌ترین اعضای بدن از نظر متابولیکی است و نیازمند تأمین مداوم موادمغذی برای حفظ عملکردهای خود از جمله انتقال دهنده‌های عصبی، ترمیم سلولی و دفاع در برابر استرس اکسیداتیو است. رژیم‌های غذایی غنی از میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و چربی‌های سالم، مانند رژیم‌های مدیترانه‌ای و DASH، با عملکرد بهتر شناختی و کاهش نرخ زوال شناختی مرتبط بوده‌اند.
این رژیم‌ها، طیف وسیعی از مواد مغذی ضروری از جمله ویتامین‌ها و مواد معدنی را فراهم می‌کنند که برای حفظ سلامت مغز حیاتی هستند. سوءتغذیه یا شرایطی که متابولیسم مواد مغذی را مختل می‌کند، مانند چاقی و دیابت نوع ۲، به عنوان عوامل خطر قابل توجهی برای آلزایمر شناخته شده‌اند. این شرایط می‌تواند منجر به کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی کلیدی شود که ممکن است فرآیندهای پاتولوژیکی را که به آلزایمر کمک می‌کنند، مانند استرس اکسیداتیو، التهاب و تجمع پروتئین‌های سمی مانند آمیلوئید بتا (Aβ) و تاو هایپر فسفریله، را تشدید کنند.
نقش ویتامین‌ها در بیماری آلزایمر
ویتامین A یک ویتامین محلول در چربی است که برای عملکردهای مختلف بدن، از جمله بینایی، پاسخ ایمنی و ارتباط سلولی ضروری است. در زمینه سلامت مغز، ویتامین A نقش مهمی در تنظیم تولید Aβ دارد، «پپتیدی» که در مغز افراد مبتلا به آلزایمر تجمع می‌یابد و پلاک‌ها را تشکیل می‌دهد. تحقیقات نشان داده‌اند که کمبود ویتامین A می‌تواند منجر به افزایش تولید Aβ و فسفریلاسیون پروتئین «تاو» شود که هر دو از ویژگی‌های پاتولوژیک کلیدی آلزایمر هستند. مطالعات حیوانی نشان می‌دهد که مکمل ویتامین A یا مشتقات آن مانند اسید رتینوئیک می‌تواند این اثرات را کاهش داده و احتمالاً پیشرفت آلزایمر را کند کند. علاوه بر این، خواص آنتی‌اکسیدانی ویتامین A به محافظت از نورون‌ها در برابر آسیب اکسیداتیو کمک می‌کند که بیشتر نقش آن در نوروفیزیولوژی را تأیید می‌کند.
ویتامین C، که به عنوان اسید اسکوربیک نیز شناخته می‌شود، یک آنتی‌اکسیدان محلول در آب است که نقش حیاتی در محافظت از سلول‌ها در برابر استرس اکسیداتیو، که یک عامل اصلی در نورودژنراسیون در آلزایمر است، ایفا می‌کند. ویتامین C در چندین عملکرد مغزی، از جمله سنتز انتقال‌دهنده‌های عصبی، تشکیل کلاژن و دفاع ایمنی دخیل است. مطالعات نشان داده‌اند که سطوح بالاتر ویتامین C در مغز و مایع مغزی نخاعی با کاهش آسیب اکسیداتیو و کاهش خطر زوال شناختی مرتبط است. برخی تحقیقات نیز نشان می‌دهند که ویتامین C ممکن است تولید Aβ و فسفریلاسیون تاو و به دنبال آن احتمالاً توسعه آلزایمر را کاهش دهد. با این حال، در حالی که خواص آنتی‌اکسیدانی ویتامین C به خوبی مستند شده است، شواهد در مورد تأثیر مستقیم آن بر پیشگیری از آلزایمر همچنان متناقض است، با برخی مطالعات ارتباط ضعیفی را نشان می‌دهند.
ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است که برای هموستاز کلسیم، عملکرد ایمنی و نوروفیزیولوژی ضروری است. این ویتامین در پوست در پاسخ به تابش نور خورشید سنتز می‌شود و همچنین می‌توان آن را از منابع غذایی یا مکمل‌ها به دست آورد. سطوح پایین ویتامین D با افزایش خطر اختلالات شناختی و آلزایمر مرتبط بوده است. این ارتباط به دلیل نقش ویتامین D در تنظیم سطح کلسیم در مغز، کاهش التهاب و بهبود پاکسازی Aβ در نظر گرفته می‌شود. برخی مطالعات نشان داده‌اند که مکمل ویتامین D می‌تواند تجمع Aβ را کاهش داده و عملکرد شناختی را بهبود بخشد، به ویژه در افرادی که سطوح پایه ویتامین D آنها پایین است. با این حال، مطالعات دیگری نتوانسته‌اند ارتباط معناداری پیدا کنند و این نشان می‌دهد که تحقیقات بیشتری برای روشن کردن رابطه بین ویتامین D و آلزایمر مورد نیاز است.
ویتامین E یک گروه از ترکیبات محلول در چربی با خواص آنتی‌اکسیدانی قوی است. این ویتامین نقش حیاتی در محافظت از غشای سلولی در برابر آسیب اکسیداتیو ایفا می‌کند و به طور گسترده‌ای برای پتانسیل خود در تأخیر زوال شناختی در آلزایمر مورد مطالعه قرار گرفته است. سطوح بالاتر ویتامین E در خون با کاهش خطر ابتلا به آلزایمر مرتبط بوده است. برخی از کارآزمایی‌های بالینی نشان داده‌اند که مکمل ویتامین E می‌تواند پیشرفت زوال شناختی را در افراد مبتلا به آلزایمر خفیف تا متوسط، به ویژه در مراحل اولیه بیماری، کند کند. با این حال، نتایج متناقض بوده‌اند و بایستی توجه داشت که دوزهای بالای ویتامین E با افزایش خطر عوارض جانبی، مانند خونریزی، همراه بوده است که نیاز به توجه دقیق به دوز را نشان می‌دهد.
ویتامین‌های گروه B، از جمله تیامین (B۱)، نیاسین (B۳)، پیریدوکسین (B۶) و کوبالامین (B۱۲)، ویتامین‌های محلول در آب هستند که نقش‌های ضروری در متابولیسم انرژی، ترمیم DNA و سنتز انتقال‌دهنده‌های عصبی ایفا می‌کنند.کمبود ویتامین‌های گروه B با زوال شناختی و افزایش خطر ابتلا به آلزایمر مرتبط بوده است. به عنوان مثال، سطوح پایین ویتامین B۱۲ و فولیک اسید (B۹) با سطوح بالای هموسیستئین مرتبط است، که یک عامل خطر شناخته‌شده برای آلزایمر است. هموسیستئین بالا می‌تواند منجر به آسیب عروقی و افزایش تولید Aβ شود. برخی مطالعات نشان داده‌اند که مکمل ویتامین‌های گروه B، به ویژه فولیک اسید، B۶ و B۱۲، می‌تواند سطوح هموسیستئین را کاهش داده و عملکرد شناختی را در افراد مسن بهبود بخشد. با این حال، شواهد کاملاً یکسان نیستند و تحقیقات بیشتری برای تعیین استفاده بهینه از ویتامین‌های گروه B در پیشگیری و درمان آلزایمر مورد نیاز است.
